Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą sprzed około dziesięciu tysięcy lat. Nasi praprzodkowie zajmowali się zbieractwem, myślistwem i łowieniem ryb. Potem zaczęli hodować zwierzęta, uprawiać rolę i budować domostwa oraz zajęli się handlem wymiennym. Tak mijały pracowicie kolejne wieki. W czasach historycznych zagrażały nam z północy napady pogańskich Prusów. Książę Konrad Mazowiecki sprowadził do walki z nimi w 1226 roku rycerzy zakonu krzyżackiego, którzy nie chcieli jednak uznać polskiego zwierzchnictwa nad Ziemią Chełmińską, lecz toczyli o nią nieuczciwe spory oraz walki zbrojne.
W 1466 roku po trzynastoletniej wojnie z krzyżackimi rycerzami nasza mała ojczyzna powróciła do Polski, a jej granice wyznaczały rzeki: Wisła, Drwęca i Osa.
Potem Ziemia Chełmińska ponownie straciła wolność. W latach 1772 – 1918 była częścią zaboru pruskiego, a wrogowie germanizowali naszych dziadów. Krótkimi okresami wolności dla Ziemi Chełmińskiej były lata 1807 – 1815, kiedy władzę sprawowało pronapoleońskie Księstwo Warszawskie i sto lat później okres dwudziestolecia międzywojennego. Potem nastał czas hitlerowskiej okupacji.
W latach 1939 – 1945 nasza ziemia należała do niemieckiej III Rzeszy. Przez kilka długich lat nasi przodkowie żyli w ciągłym strachu, ponieważ okupant nie oszczędzał nikogo . We wsi Klamry jest mogiła ponad dwóch tysięcy naszych rodaków bestialsko zamordowanych przez faszystów w 1939 roku.
Od zakończenia wojny mieszkańcy Ziemi Chełmińskiej znów cieszą się wolnością. Stolicą Ziemi Chełmińskiej było zawsze Chełmno.
Jego historyczna nazwa może pochodzić od legendarnego Kulmusa, syna Wajdewuta, który podobno żył tutaj w VI wieku albo od słowa zapisanego w dokumencie z 1065 roku, gdzie Chełmno nazwano „Culmen” od łacińskiej nazwy oznaczającej wzgórze, szczyt lub pagórek.
Ludność rolnicza Ziemi Chełmińskiej zamieszkiwała w setkach wsi, a wiele z nich ma wielowiekowe tradycje. Pierwsza pisemna wzmianka o naszym Podwiesku pochodzi już z roku 1222. Ludzie niepracujący na roli osiedlali się w grodach, a największymi były: Toruń, Grudziądz, Brodnica i Chełmno. Chociaż krzyżaccy rycerze uczynili nam wiele krzywd, właśnie im zawdzięczamy w 1233 roku wystawienie dokumentu lokacyjnego dla Torunia i Chełmna.
Z czasem prawo chełmińskie stało się wzorem dla lokowania innych miast. Zamierzali także Chełmno uczynić stolicą swego zakonnego państwa. Nawet gdy stolicą został Malbork, krzyżacy nie zapomnieli o Chełmnie i zbudowali na dziewięciu wzgórzach wzorcowe gotyckie miasto z kilkoma kościołami, szachownicową zabudową i murami obronnymi, które dzisiaj są najdłuższymi zachowanymi murami ze wszystkich miast w Polsce. Mieszkańcy Ziemi Chełmińskiej mówili własną gwarą i porozumiewali się w narzeczu chełmińsko – lubawskim, które było spokrewnione z narzeczem kujawskim. Według słynnego etnografa Oskara Kolberga lud naszej małej ojczyzny był w sobie skupiony, małomówny, hardy i uczciwy. Dobrze rządził i gospodarował.
Nasi przodkowie byli bardzo gościnni. Świadczą o tym zabytki wielu wykopalisk, a największe są obecnie prowadzone w Kałdusie. Osiedlali się u nas Niemcy, Szkoci, Duńczycy, Ślązacy i Pomorzanie z Zachodu. Piękną kartę w dziejach Ziemi Chełmińskiej zapisali holenderscy osadnicy, których nazywano menonitami. Prześladowani w swojej ojczyźnie za odmienne przekonania religijne przybyli na Ziemię Chełmińską już w XVI wieku. Osuszając podmokłe nadwiślańskie tereny, przyczynili się do rozwoju rolnictwa i bogactwa naszej małej ojczyzny. Mieszkali np. w Podwiesku, Nowych Dobrach, Łęgu i Kolnie. Nasi przodkowie jadali obficie. Gotowali kluski ziemniaczane i kaszę z mlekiem, zacierki i żur z żytniej mąki, ziemniaki z grochem lub kwaśnym mlekiem, wiosną jarmuż – zupę z młodych liści, latem muzę – zupę owocową, parzybrodę z kapusty. Pili czystą wodę, mleko, sok brzozowy lub kawę z palonych żołędzi. Mięso jedzono w niedziele i święta. a mocno nasolone śledzie w okresie postu. Pieczono żytni chleb, ciastka w kształcie wianków, drabin i ludzików. Pamiętano o świętach kościelnych i rolniczych. Po tygodniach ciężkiej pracy chętnie szukano okazji do hucznej zabawy, a na weselach bawiła się cała wieś. Piękne Chełmno często odwiedzają turyści i podziwiają jego zabytki.
Ponadto walory przyrodniczo – geograficzne naszej małej ojczyzny ukształtowanej przez lodowce sprawiły, że tereny, na których mieszkamy, stały się częścią Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Wisły. Możemy być dumni, że Ziemia Chełmińska jest naszą patronką.